رابطه نرخ فلاکت و نابرابری توزیع درآمذ سالهای 1390-1353 در ایران

بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش سطح رفاه عمومی از اهداف دولت های مختلف جهان بوده و در رسیدن به این اهداف، کاهش نابرابری درآمدی یکی از عواملی است که نقش عمده ای را ایفا می کند. بنابراین پی بردن به عواملی که با نابرابری درآمدی در ارتباط می باشند حائز اهمیت است. این مطالعه جهت بررسی رابطه ی میان نرخ فلاکت و نابرابری درآمد در ایران صورت گرفته و در این راستا از داده های سری زمانی مربوط به سال های 1390-1353 استفاده شده است. شاخص نابرابری درآمد در مطالعه حاضر، ضریب جینی می باشد و برای تخمین مدل تحقیق، روش خود توضیح با وقفه توزیع شدهardl به کار برده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، افزایش نرخ فلاکت سبب خواهد شد که نابرابری درآمدی در ایران تشدید گردد. همچنین متغیر نسبت هزینه های حقیقی دولت به تولید ناخالص داخلی حقیقی و رشد اقتصادی دارای تاثیر مثبت بر افزایش نابرابری و متغیرهای نسبت سرمایه گذاری حقیقی کل به تولید ناخالص داخلی حقیقی، متغیر مجازی برای انقلاب و جنگ دارای تاثیر منفی بر نابرابری درآمدی می باشند. امروزه نابرابری درآمدی یکی از پدیده های نامطلوب زندگی اجتماعی است و تمامی جوامع بشری کاهش آن را در رأس اهداف خود قرار داده اند. نابرابری اقتصادی اغلب با فقر، جنایت و آشوب های اجتماعی همراه شده و نابرابری درآمدی یکی از دلایل بی ثباتی سیاسی و حتی جنگ های داخلی به حساب آورده می شود. با توجه به این که نرخ فلاکت و نابرابری درآمدی یک مسئله اجتماعی است، بایستی از دولت خواسته شود تا اقداماتی را در این زمینه انجام دهد. دستیابی واقعی به سطح قابل قبولی از توزیع درآمد، ارزیابی پیامد سیاست های توسعه ای در عرصه توزیع، اطلاع از موقعیت و رفاه افراد جامعه و در نهایت برنامه ریزی به منظور ارتقای عدالت اجتماعی همگی در گرو شناخت وضعیت فعلی توزیع درآمد جامعه و اطلاع از موقعیت افراد در گروه های درآمدی مختلف بوده و این امر میسر نیست مگر اینکه چارچوب نظری توزیع درآمد، شاخص های نابرابری درآمدی و عوامل موثر بر نابرابری درآمدی بررسی گردند و به کارگیری نتایج حاصل از آن موجب توزیع مجدد درآمد به نفع افراد دهک های پایین درآمدی شود به گونه ای که بخشی از نارسایی های بخش های اقتصادی، تورم، بیکاری شدید، فقر و تغییرات جمعیتی را کاهش دهد. در صورت شناسایی عوامل موثر بر توزیع درآمد و رفاه اجتماعی می توان در جهت دستیابی هدف تحقق عدالت اجتماعی گام برداشت و با توجه به اینکه دولت، نهادهای برنامه ریزی و دستگاههای اجرایی به دلیل توجه خاص نظام جمهوری اسلامی به حصول عدالت اجتماعی به عنوان یکی از آرمان های متعالی، مذهبی، سیاسی شایسته است که مطالعات جدی و کاربردی در زمین? مباحث توزیع درآمد و رفاه اجتماعی در جهت ارائه راهکارهای سیاستی مناسب به منظور حصول تحقق عدالت اجتماعی و کاهش فقر و بهبود توزیع درآمد و رفاه اجتماعی صورت پذیرد. مقایسه آمارهای کشور ایران با سایر کشورها نشان می دهد که، کشور ما در زمره کشورهای با نابرابری درآمد بالا قرار دارد ، و همچنین با مشاهده روند نابرابری درآمد در ایران در می یابیم که، نابرابری درآمد در سال های اخیر در حال افزایش بوده است. طبق آمار سازمان ملل متحد در سال های 2001 تا 2006 شاخص ضریب جینی در ایران 43/0 بوده اما در سال 2008 به 58/0 رسیده و نشان می دهد که توزیع درآمد بدتر شده است. حتی رتبه ایران در توزیع درآمد نیز نشانگر توزیع ناعادلانه درآمدها در کشور بوده به طوری که بانک جهانی در گزارش سال 2007 خود رتبه ایران را بین 127 کشور جهان، 88 اعلام کرده است. لذا توجه و نگرشی نو به موضوع نابرابری درآمدی ضرورت پیدا می کند. از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر نابرابری درآمدی، می توان به تورم و بیکاری اشاره نمود که در تحقیق حاضر (بررسی رابطه ی نرخ فلاکت و نابرابری درآمدی در ایران) به جای نرخ تورم و بیکاری از شاخص فلاکت استفاده می شود و رابطه ی این شاخص و نابرابری درآمدی مورد بررسی قرار می گیرد. 1-3) هدف تحقیق هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه ی شاخص فلاکت و نابرابری درآمدی در ایران می باشد. 1- 4) پرسش تحقیق 1. نرخ فلاکت چه اثری بر نابرابری درآمدی دارد؟ 2. آیا رشد اقتصادی و نابرابری درآمد، در ایران با هم همبستگی مثبت دارند؟ 3. آیا برای تعدیل درآمد، می توان از ابزارها و سیاستهای توزیعی خاص بهره برد؟ 4. آیا سیاستهای مالی دولت تاثیر معناداری بر توزیع درآمد و کاهش نابرابری درآمدی در ایران دارند؟ 1-5) فرضیه تحقیق در این تحقیق فرضیه این است که: 1. نرخ فلاکت با نابرابری درآمد رابطه مثبت دارد. 2. سیاستهای مالی دولت باعث کاهش نابرابری درآمدی در ایران می شود. 1-6) حدود تحقیق در تحقیق حاضر از داده های سری زمانی، برای کشور ایران در بازه ی زمانی 1353 تا 1390 استفاده شده است.